Trẻ tự kỷ bị khó ngủ. Nguyên nhân do đâu?

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và sức khỏe của trẻ em, nhưng nhiều trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc có được một giấc ngủ ngon. Tình trạng khó ngủ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động tiêu cực đến hành vi và khả năng học tập của trẻ. Trong bài viết dưới đây, kính mời quý phụ huynh cùng trung tâm can thiệp sớm Yaki tìm hiểu rõ nguyên nhân và tìm ra các biện pháp hỗ trợ giấc ngủ cho trẻ tự kỷ là điều cần thiết để giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của cả trẻ và gia đình.

1. Nguyên nhân trẻ tự kỷ khó ngủ

Theo ước tính, từ 40 đến 80% trẻ tự kỷ gặp rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là khó ngủ và trằn trọc. Tỷ lệ này cao gấp đôi so với trẻ bình thường. Trẻ tự kỷ thường khó chịu, bồn chồn, và mất nhiều thời gian để đi vào giấc ngủ, với thói quen ngủ không nhất quán và chất lượng giấc ngủ kém, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày.

Các nhà khoa học vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân cụ thể, nhưng có một số giả thuyết:

• Rối loạn giác quan: Trẻ tự kỷ nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh và các kích thích bên ngoài, gây khó ngủ
• Khó khăn trong giao tiếp: Trẻ tự kỷ không hiểu các tín hiệu xã hội và nhịp sinh học, dẫn đến khó khăn trong việc duy trì thói quen ngủ.
• Các bệnh lý liên quan: Trẻ tự kỷ thường mắc các bệnh như động kinh, hen suyễn, hoặc rối loạn cảm xúc, làm giấc ngủ bị gián đoạn. Thuốc điều trị cũng có thể gây tác dụng phụ làm khó ngủ.
• Rối loạn hormone melatonin: Hormone này giúp điều chỉnh giấc ngủ, nhưng trẻ tự kỷ có mức melatonin không ổn định, dẫn đến rối loạn giấc ngủ. Hormone này thường tăng cao vào ban đêm và giảm vào ban ngày, nhưng ở trẻ tự kỷ, sự thay đổi này có thể ngược lại.

2. Ảnh hưởng nếu trẻ tự kỷ bị khó ngủ

Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt đối với trẻ tự kỷ. Những trẻ này thường gặp khó khăn trong việc ngủ, dễ bị căng thẳng, lo lắng và bồn chồn, dẫn đến thói quen ngủ bị xáo trộn và gây nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng.

Khi trẻ không có giấc ngủ đủ và chất lượng, sức khỏe thể chất của trẻ sẽ bị suy giảm nghiêm trọng. Thiếu ngủ khiến cơ thể không được nghỉ ngơi, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, lờ đờ và thiếu sức sống. Hệ miễn dịch suy giảm, khiến trẻ dễ mắc các bệnh như cảm cúm, đau đầu và sốt.

Ngoài ra, thiếu ngủ kéo dài còn ảnh hưởng đến tinh thần của trẻ. Trẻ tự kỷ thường dễ bị rối loạn cảm xúc và khó kiềm chế bản thân. Thiếu ngủ có thể khiến trẻ trở nên kích động, cáu gắt, hiếu động quá mức và gặp các vấn đề về hành vi. Tình trạng này còn làm gia tăng các triệu chứng tự kỷ, hạn chế khả năng ngôn ngữ, nhận thức và trí tuệ của trẻ, gây cản trở lớn trong việc học tập và phát triển.

Chăm sóc trẻ tự kỷ đã khó, việc đối phó với các vấn đề về giấc ngủ càng thêm thách thức. Nếu không được giải quyết sớm, tình trạng khó ngủ của trẻ cũng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của cha mẹ và người chăm sóc, gây ra các vấn đề về thể chất và tinh thần cho họ.

Ba mẹ đọc thêm: Nguyên nhân và triệu chứng tự kỷ ở trẻ em

3. Dấu hiệu nhận biết trẻ tự kỷ mắc rối loạn giấc ngủ

Rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ có thể gây ra nhiều hậu quả đáng lo ngại và thường không dễ nhận biết, đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ phụ huynh.

Các dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ bao gồm:

• Khó ngủ, thức giấc nhiều lần trong đêm.
• Giấc ngủ ngắn và gián đoạn.
• Khó tự ngủ, cần sự hỗ trợ của người khác.
• Thức dậy quá sớm vào buổi sáng.
• Hành động lặp đi lặp lại trong giấc ngủ như vặn mình, đẩy vật hoặc lắc đầu.
• Khó tập trung và hoạt động trong ngày.

4. Khắc phục tình trạng khó ngủ ở trẻ tự kỷ

Rối loạn giấc ngủ là một vấn đề phổ biến ở trẻ tự kỷ, ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển và hành vi của trẻ. Dưới đây là một số cách khắc phục tình trạng khó ngủ cho trẻ tự kỷ:

• Thiết lập thời gian ngủ cố định: Tạo thói quen ngủ bằng cách thiết lập giờ đi ngủ cố định mỗi đêm. Đảm bảo trẻ được ngủ đủ giấc trong khoảng thời gian đó.
• Tạo môi trường thuận lợi cho giấc ngủ: Đảm bảo phòng ngủ yên tĩnh, thoải mái bằng cách tắt đèn, giảm tiếng ồn và điều chỉnh nhiệt độ phòng.
• Giảm thiểu kích động trước khi đi ngủ: Hạn chế trẻ chơi game hoặc xem TV trước khi đi ngủ. Thay vào đó, đọc truyện hoặc thực hiện các hoạt động thư giãn.
• Thực hiện các hoạt động thể chất: Khuyến khích trẻ tham gia hoạt động thể chất vào ban ngày để mệt mỏi hơn và dễ ngủ hơn. Tránh các hoạt động quá kích thích vào buổi tối.
• Sử dụng kỹ thuật giảm căng thẳng: Áp dụng các kỹ thuật như yoga hoặc xoa bóp để giảm căng thẳng và giúp trẻ dễ ngủ hơn.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Kiểm soát chế độ ăn uống, tránh thức ăn kích thích hoặc đồ uống chứa caffeine trước giờ đi ngủ.

Nếu các biện pháp trên không cải thiện được giấc ngủ của trẻ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn. Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ tự kỷ đòi hỏi sự quan tâm và kiên nhẫn từ người chăm sóc, nhưng nếu thực hiện đúng cách, sẽ giúp trẻ có giấc ngủ ngon hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống của cả gia đình.

Ba mẹ đọc thêm: Can thiệp cho trẻ đặc biệt